Disk Yönetimi, RAID Nedir? Nasıl Yapılır?
Logical Disk Manager and Administrator Servisi bilgisayarınızdaki disk yönetimi işlemini sağlayan servisdir. Bu servis kapalıysa yazılımsal disk yönetimi işlemini gerçekleştiremeyiz. Ayrıca donanımsal olarak (Raid Kartlarıyla) yapılan raid işlemi hemen hemen aynı mantığa sahiptir. Disc Management işlemlerini Bilgisayarım – Yönet – Depolama – Disk Yönetimi altından gerçekleştiriyoruz.

Diskler 2′ye ayrılır.
1: Basic Disc: Basic Disk’deki bölümlere partition denir. 2 Tip partition vardır.
a: Primary Partition: Operation System’in yüklemek için kullanılan partition’a denir. Bir hard disc’i maksimum 4 farklı partition’a bölünebilir. Birincil bellek bölümü olarakda geçmektedir.
b: Extended Partition: Diski extended haline getirilip daha sonra logical disc haline getirilir. Bu tür disklere sadece data koyulmaktadır. Operation System kurulamaz.
Ayrıca external disc’imiz dynamic olursa her açılışta diski çalıştırmak gerekir. External disc basic haline getirilmelidir. Aksi taktirde sorun yaşanabilir.
2: Dynamic Disc: Dynamic disc’lerde partition yerine volume mevcuttur. Dynamic disc’den basic disc’e geçiş yapılmak istenilirse eğer bütün volume’lerin silinmesi gerekir. Tam tersi işlemde ise partition silmeye gerek yoktur. Kısaca dynamic disc’den basic disc’e geçilirken data kaybı yaşanır. Basic’den dynamic’e geçişde ise data kaybı söz konusu değildir. Dynamic Disc’ler ise 5′e ayrılır.
a: Simple Volume: Birtane disc içerisindeki tek volume’e denir.
b: Spanned Volume: Minimum 2, maksimum 32 tane disk ile yapılmaktadır. Data sırayla disklere yazılır. İlk disk dolduğunda sıradaki disk’e datayı yazmaya devam eder. Eğer disk’lerin herhangi birine birşey olursa, sadece o diskde bulunan data zarar görür. Datalar sırasıyla disklere yazıldığı ve okunduğu için yavaşlama pek söz konusu değildir. Amacı ise alan yetmezliği durumunda genişletilmek için kullanılır.
c: Striped Volume: Sektördeki adı Raid-0′dır. Tek harddisc ile de yapılabilmektedir. Maksimum 32 disk destekler. Datayı 64 KB’lık bloklara ayırarak yazılır. Bu sayede maksimum performans elde edilir. Disklerden birisinde problem olursa bütün data zarar görmektedir.
d: Mirror Set Volume: Sektördeki adı Raid-1′dir. Sadece 2 harddisc ile yapılmaktadır. Miror’lama mantığı adındanda anlaşılacağı üzere aynalamadır. Yani bir disk’de bulunan datayı aynı şekilde diğer disk’ede yazmaktır. Aynı anda yazma işlemi yaptığı için performans kaybı söz konusu olmaktadır.  Ancak okuma işleminde bir diskden okuyacağı için performans kaybı söz konusu değildir. Disklerden birisi bozulursa aynı datanın yedeği diğer diskde mevcut olduğu için data kaybı söz konusu olmaz.
e: Raid-5: Enaz 3 harddisc ve en fazla 32 disk ile yapılabilir. Raid-5 yapılırken en ufak disk’in boyutu baz alınarak gerçekleştirilir. Disklere datalar 64KB’lık bloklar halinde yazılır. 3 adet disk ile yapılırsa 64 KB’lık data 2 disk’e yazılır ve bir diske parity (özet) i alınır. Yüzden disk sayısı toplam disk’den -1 değerinde boyut kaybı söz konusudur. Disklerden birisi zarar görürse, diğer disklerde yedeği olduğu için data kaybı söz konusu olmaz. Eğer 2 disk zarar görürse bütün data zarar görmüş olur. Yazma hızı yavaş okuma hızlıdır.
Disc-1 Disc-2 Disc-364KB Parity 64KBParity 64KB 64KB64KB 64KB ParityRaid Yapısı: Raid işlemi 2 türlü gerçekleştirilir.
1: Software Raid: İşletim sistemi içerisinde yapılan raid türüdür. Software raid ile raid-0, raid-1 ve raid 5 yapılır.
2: Hardware Raid: İşletim sistemi olmadan, donanımsal olarak yapılan raid türüdür. Raid kartına ihityaç vardır. Hardware raid ile raid-0, raid-1,raid5 yapılmaktadır. Ayrıca bu raidleride kendi içlerinde birleştirilmektedir.
Raid-10 (Raid 1+0) yapılmaktadır. Yazma yavaş, okuma normal hızdadır.
Raid-15(Raid1+5) yapılmaktadır. Raid-6 olarakda bilinmektedir. 2 tane disk raid-1 yani mirorlama yapılır. 3 tane disk ilede raid-5 yapılır. Bu yüzden en az 5 disk’e ihtiyaç vardır.
Örneğin HP marka server’larda verilen Smart Start CD’si ile hardware raid yapılmaktadır. İşletim sistemi kurulmadan önce CD takılıp boot edilir. Configure array’e giriş yapılır. Hangi raid türü yapılacaksa diskler seçilip raid türü seçilir. Raid ayarları bittikten sonra deployment services’e geçilir ve yüklenmek istenilen operation system’in CD’si takılarak işletim sistemi kurulmasına başlanır.
Basic disc’lerde disk bilgisi regedit’e işlenir.
Dynamic disc’lerde ise kendi içerisinde tutar ve 1 mb’lık yere yazar. Bu yüzden dynamic disc’lerin alanı 1 mb’dan ufak olamaz. Dynamic disc yapısı windows 2000 Server’dan sonra gelmiştir.
Hot Swap: Bilgisayar çalışırken diskin çıkartılması özelliğidir. Bu sayede bozulan bir diski değiştirmek için PC’yi kapatmaya ihtiyaç yoktur. Yeni disk takılıp rescan yapılması yeterlidir.
64-bitlik işletim sistemlerinde ise 128 adet primary disc eklenebilir. 32-bit’ler 2 TB disc size desteklerken, 64-bit işletim sistemleri daha sonrasınıda desteklemektedir.